Nếu một ngày bạn về Cần Giờ – vùng biển hiền hòa cách Sài Gòn chỉ hơn 50km – bạn sẽ bắt gặp một khung cảnh rất khác biệt vào mỗi dịp tháng 8 âm lịch. Những con đường nhỏ rợp cờ phướn, trống chiêng vang dội từ làng chài ra đến cửa biển. Người dân ai nấy đều bận rộn nhưng ánh mắt rạng rỡ, vì họ đang chờ đợi một ngày trọng đại: Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ – lễ hội lớn nhất của ngư dân miền Nam, cũng là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Huyền thoại về Nam Hải Tôn Ông – vị thần của biển cả

Người dân miền biển tin rằng cá voi – được gọi kính cẩn là Nam Hải Tôn Ông – là vị thần hộ mệnh cho ngư dân. Những câu chuyện truyền đời kể rằng, có lần biển động, sóng dữ dâng cao, thuyền ngư dân chao đảo giữa mênh mông. Trong cơn nguy nan, một con cá voi khổng lồ đã ngoi lên, dùng thân mình làm điểm tựa để thuyền không bị lật, đưa họ về bờ an toàn.

Từ đó, ngư dân tin cá voi là “đại ngư” mang lại bình an. Khi cá voi chết dạt vào bờ, họ tổ chức tang lễ trang trọng, xây lăng thờ phụng. Và cứ đến mùa lễ, họ lại làm lễ Nghinh Ông để tưởng nhớ, bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong một mùa đi biển an lành.

Những ngày rộn ràng trước Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ

Không khí chuẩn bị cho Lễ hội Nghinh Ông ở Cần Giờ đã bắt đầu từ nhiều tuần trước. Trên bến, dưới thuyền, đâu đâu cũng thấy sự háo hức. Người thì quét dọn, trang hoàng lăng Ông; người thì chuẩn bị trống, chiêng, cờ phướn, những bộ áo dài truyền thống rực rỡ. Các đội lân, đội múa bóng rỗi cũng tập dượt hăng say, sẵn sàng cho ngày hội lớn.

Với ngư dân, đó không chỉ là lễ hội – mà còn là dịp cả làng, cả xóm sum họp, cùng nhau chung tay gìn giữ một phong tục đã tồn tại hàng trăm năm.

Lễ rước Ông – khoảnh khắc linh thiêng

Sáng sớm ngày chính lễ, khi bình minh vừa ló rạng, đoàn ghe thuyền nối đuôi nhau rực rỡ cờ hoa, tiếng trống thúc giục vang vọng cả một vùng sông nước. Nghi thức Nghinh Ông bắt đầu. Từ lăng Ông Thủy Tướng ở thị trấn Cần Thạnh, đoàn thuyền đưa kiệu ra cửa biển, làm lễ “thỉnh Ông” – mời thần Nam Hải về chứng giám cho dân làng.

Ngư dân tin rằng, nghi thức này sẽ mang đến sự che chở, bình an và may mắn trong những chuyến ra khơi. Đứng trên bờ nhìn đoàn thuyền dập dềnh, nhiều du khách không khỏi xúc động trước sự trang nghiêm xen lẫn rộn ràng của ngày hội.

Phần hội – rực rỡ và sôi động

Sau phần lễ trang nghiêm là phần hội đầy sôi động. Đường phố Cần Giờ tràn ngập sắc màu với các đoàn múa lân, múa bóng rỗi, hát bội, hát múa dân gian. Trẻ con tung tăng theo nhịp trống, người lớn hò reo, tiếng cười vang rộn khắp xóm làng.

Một trong những nét đặc sắc là các trò chơi dân gian và hội đua thuyền. Những chiếc thuyền thúng, thuyền nan lao vun vút trên sóng trong tiếng hò reo cổ vũ, tạo nên bầu không khí hứng khởi khó quên. Nhiều du khách từ Sài Gòn hay các tỉnh lân cận cũng hòa mình, thưởng thức hải sản, tham gia trò chơi, cảm nhận sự thân tình của ngư dân miền biển.

Lễ hội không chỉ dành cho ngư dân

Ngày nay, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ không chỉ là ngày hội của ngư dân, mà còn là điểm hẹn của du khách trong và ngoài nước. Năm nào cũng có hàng chục ngàn người đổ về, cùng chung vui, cùng trải nghiệm một nét văn hóa độc đáo.

Không ít du khách chia sẻ: họ đến đây không chỉ để xem lễ, mà để cảm nhận niềm tin, sự đoàn kết và lòng biết ơn của con người đối với biển cả. Đó là giá trị tinh thần mà không phải lễ hội nào cũng có.

Giá trị bền lâu của lễ hội

Điều khiến Lễ hội Nghinh Ông trở nên đặc biệt không chỉ ở quy mô hay sự sôi động, mà là giá trị tinh thần và nhân văn. Trong thế giới hiện đại, khi nhiều phong tục truyền thống dần mai một, Nghinh Ông vẫn được người dân Cần Giờ gìn giữ trọn vẹn.

Mỗi thế hệ, từ ông bà đến con cháu, đều tiếp nối và truyền lại. Đó là cách họ gắn kết cộng đồng, nuôi dưỡng niềm tin, và nhắc nhau rằng: “biển cả nuôi sống ta, ta phải biết ơn và trân trọng biển cả.”

Kết

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà còn là câu chuyện về tình người, tình biển. Về đây, bạn sẽ thấy rõ sức mạnh của niềm tin, sự gắn kết của cộng đồng, và sự giao hòa giữa con người với thiên nhiên.

Nếu có dịp, hãy thử một lần đến Cần Giờ vào mùa lễ hội. Biết đâu, giữa tiếng trống rộn ràng và sóng biển mênh mang, bạn sẽ tìm thấy cho mình một chút bình yên, một niềm tin giản dị – rằng biển cả luôn rộng lượng, và con người, khi biết tri ân, sẽ luôn nhận lại những điều tốt đẹp.